Bereid je voor op de richtlijn Loontransparantie

De Europese Unie heeft in 2023 de Richtlijn Loontransparantie aangenomen. Deze richtlijn moet ervoor zorgen dat mannen en vrouwen eerlijk betaald worden voor hetzelfde werk. Nederland moet deze richtlijn uiterlijk 7 juni 2026 naar nationale wetgeving hebben omgezet.

Hoofddoel transparantie in beloning

De kern van de richtlijn is openheid over salarissen. Een groot deel van de loonkloof komt voort uit een gebrek aan inzicht in wat collega’s in vergelijkbare functies verdienen. Hierdoor worden gevallen van ongelijke behandeling vaak niet opgemerkt. De nieuwe regels moeten hier verandering in brengen door openheid te creëren over salariscriteria en promotiebeleid. 

Genderneutrale functiewaardering

Lidstaten worden verplicht om hulpmiddelen beschikbaar te stellen waarmee werkgevers genderneutrale systemen voor functiewaardering en -indeling kunnen invoeren. Dit moet helpen om beloningsdiscriminatie te voorkomen. Hierbij wordt gekeken naar criteria zoals vereiste vaardigheden, inspanningen, verantwoordelijkheid, arbeidsomstandigheden en soft skills.

Recht op informatie voor sollicitanten

Werkgevers moeten sollicitanten van tevoren informeren over het startsalaris of het salarisbereik. Ze moeten ook informatie geven over relevante cao-afspraken voor de functie. Tijdens sollicitaties mogen werkgevers niet meer vragen naar het huidige of vorige salaris van de kandidaat. Bovendien moeten vacatures en functiebenamingen genderneutraal zijn en wervingsprocedures mogen niet discriminerend zijn.

Transparantie over beloningscriteria

Werknemers krijgen het recht om inzage te krijgen in de criteria die de werkgever gebruikt voor het vaststellen van salaris, salarisschalen en promoties. Deze criteria moeten genderneutraal zijn. Er kan een uitzondering gemaakt worden voor werkgevers met 50 of minder werknemers. Zij kunnen vrijgesteld worden van de verplichting om informatie over beloningsontwikkeling te verstrekken, maar het is nog niet zeker of onze wetgever hiervan gebruik gaat maken.

Rapportageplicht voor grote werkgevers

Werkgevers met 100 of meer werknemers worden verplicht om regelmatig te rapporteren. Deze rapportages bevatten informatie over:

• de loonkloof tussen mannen en vrouwen;
• de loonkloof tussen mannen en vrouwen in aanvullende of variabele componenten;
• de mediane loonkloof tussen mannen en vrouwen;
• de mediane loonkloof tussen mannen en vrouwen in aanvullende of variabele componenten;
• het aandeel vrouwelijke en mannelijke werknemers die aanvullende of variabele componenten ontvangen;
• het aandeel vrouwelijke en mannelijke werknemers in elke kwartielbeloningsschaal;
• de loonkloof tussen mannen en vrouwen tussen werknemers, uitgesplitst naar categorieën van werknemers en naar gewone basislonen en -salarissen, en aanvullende of variabele componenten.

Bovenstaande informatie moet worden verstrekt aan een door de overheid aangewezen instantie. Afhankelijk van de grootte van de organisatie moeten de rapportages tussen 7 juni 2027 en 7 juni 2031 worden ingediend en vervolgens jaarlijks of elke drie jaar worden herhaald.

Een belangrijk punt is dat de directie de verstrekte informatie moet hebben besproken met een werknemersvertegenwoordiging. Het hebben van een ondernemingsraad is dus erg belangrijk om te voldoen aan de richtlijn.

Recht op compensatie en verschuiving van de bewijslast

Werknemers die op basis van geslacht minder zijn betaald, hebben recht op volledige compensatie, waaronder achterstallig loon, gemiste kansen en immateriële schade. Als blijkt dat de regels niet zijn gevolgd, moet de werkgever bewijzen dat er geen sprake is van discriminatie.

Voorbereiding is cruciaal

Hoewel de nieuwe regels pas over enkele jaren ingaan, is het voor werkgevers belangrijk om nu al in actie te komen. Door functiewaarderingsmethoden aan te passen, sollicitatieprocedures te verbeteren en inzicht te krijgen in loonverschillen, kun je tijdig voldoen aan de nieuwe regels. Bentacera staat klaar om jou hierbij te helpen. Neem contact op met team juridisch via juridisch@bentacera.nl.